caciàre , vrb: cassae,
catzare Definizione
bogare, fàere istesiare, fuire, andhare atesu; leare o bogare calecuna cosa chi no serbit; prnl., lograre una cosa disigiada (nau fintzes de bisóngiu, óbbrigu)
Sinonimi e contrari
irbersulare,
irghelare,
iscabbúllere,
iscastedhare,
ispitzigare,
leai,
mòere,
pristare,
sputzai
| ctr.
auntzare,
inciulai,
batire,
chèrrere,
cramare,
pònnere
Modi di dire
csn:
catzàresi su capoto = bogaresiche su capoto; catzàresi su sonnu = iscidaisindi; catzàresi unu disizu, sa preítia, su bisonzu, sa muga, unu dépidu, un'óbbrigu, su sidi, su machine; catzàresi o ischíresi catzare sa musca = èssiri bellu a si difèndiri; catzàresi s'impinnu, sa promissa = fai sa cosa impromítia, fai su chi est de doveri; catzare sos canes = fàgherelos asseliare chi no diant a subra a ccn.; catzare fogu = èssiri arrabiaus, fogosus in su fai
Frasi
càtzache dai domo cussa zente e tue etotu achipi a su trabàgliu! (A.P.Appeddu)◊ sos malafatores che cherent catzados ◊ catzadichela cuss'erba chi ti est atacada a sa camisa! ◊ catza su cane, no mi móssighet!◊ at iscutu sos cartzones po dhis cassae su pruine
2.
apo fatu custu pro mi caciare su disígiu ◊ sunt pagos sos chi si podent catzare dogni gustu ◊ ch'est pigadu a s'àrbure: za si l'at catzadu su disizu de sa figu!…◊ si no cherides intèndhere peràulas malas, catzàdebbos s'óbbrigu e bos lassant in pasu ◊ andho a santu Bainzu de Portu a mi catzare s'impinnu ◊ cun custu dinari nos catzamus sos dépidos ◊ a fizu meu candho teniat deghessete annos mi l'apo catzadu e mandhadu a imparare un'arte ◊ sont essitos deretos catzanne focu
Etimo
itl.
cacciare
Traduzioni
Francese
chasser,
enlever
Inglese
to drive out,
to take out
Spagnolo
alejar,
echar
Italiano
scacciare,
espèllere,
tògliere,
eliminare
Tedesco
vertreiben,
ausschließen.
irfurràre , vrb: isfurrare,
sforrai Definizione
bogare de su forru; fintzes imbentare a cudha manera, bogare a pígiu
Sinonimi e contrari
sciorrai
| ctr.
iforrare
Frasi
sa mama irfurravat su pane e lillu davat, modhe e cajente
2.
sa pintura moderna, o Cimabue, oe t'isfurrat tzertos istrominzos oscuros che istranos indovinzos, legos che imbreagos rue rue!
3.
su gorropu impercat e irfurrat chin tràpulas, ispéntumas e nurras (L.Loi)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
retirer du four
Inglese
to take out of the oven,
to churn out
Spagnolo
deshornar
Italiano
sfornare
Tedesco
aus dem Backofen herausnehmen.
isocríre , vrb Definizione
betare o segare is ogos a sa linna
Sinonimi e contrari
isocrare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enlever les bourgeons
Inglese
to take out buds
Spagnolo
desyemar,
deschuponar
Italiano
sbocciolare
Tedesco
entknospen.
spodhài , vrb: spodhiai,
spodhicai,
spudhiai Definizione
istesiare s'una de un'àtera duas cosas apicigadas apare; apèrrere calecuna cosa imbodhigada, un'imbodhigu; foedhandho de calecunu impreau in calecuna faina, fàere cun coidu, arrennèscere a batire a concruos
Sinonimi e contrari
ispitzigare,
istacare
/
ilboligare
/
acabbulli,
atoliare,
istrobillai
| ctr.
apodhai
Frasi
no arrennesciat a ndi spodhai sa castiada de pitzus de cudha fémina ◊ no ndi spodheis is billetus, po praxeri!
2.
is féminas in su mòri a màriga in conca parint unu frocu chi si spódhiat su mengianu ◊ spódhiat unu paperi e agò ndi pigat unu paperotedhu piticadhedhu ◊ coida dimónia, spódhia is cambas ca no ses totu a un'ossu!
3.
spódhia a fuedhai sentza de bregúngia! ◊ balla ca fillu miu dhu spódhiat s'italianu! ◊ at murrungiau cun su cumpàngiu ca cussu no ndi spodhat, de sa cosa ◊ dha tenit una cida, sa televisioni, po dh'arrangiai, ma no ndi spodhat! ◊ custu est su momentu de si spodhicai! ◊ issa si fut spudhiara po fai benni s'ambulantza a nci portai a mamma a su spirali
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
détacher,
débrouiller
Inglese
to unravel,
to take out
Spagnolo
despegar,
desenredar
Italiano
staccare,
sbrogliare
Tedesco
lösen.